بررسی اثر تجویز خوراکی و درازمدت بخش هوایی ماریتیغال بر یادگیری و حافظه ی موش صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین

چکیده زمینه و هدف: دیابت قندی به ویژه نوع 1 موجب بروز اختلال در روندهای مرتبط با یادگیری، حافظه و شناخت در جامعه ی انسانی و حیوانات آزمایشگاهی می گردد. با توجه به اثر سودمند گیاه ماریتیغال بر سطح پراکسیداسیون لیپیدی در مدل تجربی هیپرلیپیدمی و سطح چربی های سرم در مدل تجربی دیابت قندی، اثر تجویز خوراکی و درازمدت این گیاه بر یادگیری و حافظه در موش های صحرایی دیابتی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: برای این منظور موش های صحرایی ماده (36=n) به طور تصادفی به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با گیاه ماریتیغال، دیابتی و دیابتی تحت درمان با گیاه ماریتیغال تقسیم بندی شدند. دو گروه تحت تیمار با گیاه ماریتیغال، پودر گیاه مخلوط شده با غذای استاندارد موش (25/6 درصد) را به مدت 4 هفته دریافت نمودند. برای دیابتی نمودن موش ها از استرپتوزوتوسین به شکل تک دوز و داخل صفاقی به میزان 60 میلی گرم بر کیلوگرم وزن حیوان استفاده گردید. به علاوه، برای بررسی حافظه و یادگیری حیوانات, میزان عملکرد از نظر تأخیر اولیه (initial latency ) و تأخیر در حین عبور (step-through latency ) در آزمون اجتنابی غیرفعال و درصد رفتار تناوب (alternation behavior ) با استفاده از تست ماز y در پایان کار تعیین گردید. یافته ها: در موش های دیابتی و دیابتی تحت تیمار با گیاه ماریتیغال افزایش معنی دار در مورد تأخیر اولیه در مقایسه با گروه کنترل به دست آمد (021/0= p). به علاوه، از نظر تأخیر اولیه هیچ گونه تفاوت معنی دار بین دو گروه دیابتی و دیابتی تحت تیمار مشاهده نگردید. هم چنین، کاهش تأخیر در حین عبور در موش های دیابتی (032/0= p) و افزایش آن (027/0= p) در موش های دیابتی تحت تیمار در پایان کار به خوبی مشاهده گردید. نتایج تست ماز y نیز نشان داد که درصد تناوب در گروه دیابتی تحت تیمار با گیاه ماریتیغال تفاوت معنی دار با گروه دیابتی نشان نمی دهد. نتیجه گیری: گیاه ماریتیغال موجب تقویت توانایی نگه داری اطلاعات در حافظه و به یادآوری آن ها در حیوانات دیابتی می گردد ولی در بهبود حافظه ی فضایی تأثیری ندارد.